ปส.ร่วมเครือข่ายโลกเชื่อมระบบเฝ้าระวังนิวเคลียร์

สนง.ปรมาณูเพื่อสันติ เผยระบบเฝ้าระวังภัยนิวเคลียร์ เชื่อมโยงเครือข่ายโลกทีมี 321 แห่ง  ในไทยมีสถานีเฝ้าตรวจ 2  ที่ม.เกษตรกำแพงแสน ตรวจจับอนุภาคกัมมันตรังสีในอากาศ ระบบตรวจวัดความสั่นสะเทือนพิภพที่เชียงใหม่ ทหารเรือก็ร่วมตรวจคลื่นแผ่นดินไหวจากการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ใต้ดิน

นพ.รุ่งเรือง กิจผาติ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ รรท. เลขาธิการสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ (ปส.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) กล่าวว่าปส. ได้พัฒนาระบบเฝ้าระวังภัยทางนิวเคลียร์และรังสีที่มีประสิทธิภาพ เพื่อคุ้มครองความปลอดภัยของประชาชนและสิ่งแวดล้อม ด้วยการเชื่อมโยงกับระบบการเฝ้าตรวจระหว่างประเทศ เครือข่ายเฝ้าระวังภัยระดับโลกที่มีสถานีเฝ้าตรวจการทดลองนิวเคลียร์ที่มีศักยภาพสูง 321 แห่งทั่วโลก ตรวจสอบและเฝ้าระวังภัยทางนิวเคลียร์ได้อย่างแม่นยำ การเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่ของเครือข่ายเฝ้าระวัง เนื่องจากการใช้พลังงานนิวเคลียร์ทั่วโลกและในประเทศไทยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทั้งด้านพลังงาน การแพทย์ การวิจัย อุตสาหกรรม เกษตร และอื่น ๆ การเสริมสร้างความเข้มแข็งทางด้านนิวเคลียร์เพื่อความมั่นคงของประเทศต่างๆ 

นพ.รุ่งเรือง กล่าวอีกว่า การดำเนินการเป็นไปตามพันธกรณีของสนธิสัญญาห้ามทดลองนิวเคลียร์โดยสมบูรณ์ (Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty, CTBT) การจัดตั้งและดำเนินงานเครือข่ายสถานีเฝ้าตรวจ 2 แห่ง ภายใต้ระบบเฝ้าตรวจระหว่างประเทศ (International Monitoring System – IMS) ได้แก่ 1. สถานีเฝ้าตรวจนิวไคลด์กัมมันตรังสี อาร์เอ็น 65 (Radionuclide Monitoring Station, RN65) อยู่ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม  1 ใน 80 สถานีเฝ้าตรวจนิวไคลด์กัมมันตรังสี ที่ติดตั้งอยู่ทั่วโลก มีหน้าที่ตรวจจับอนุภาคกัมมันตรังสีในอากาศ  โดย ปส. มีแผนจะติดตั้งระบบตรวจวัดก๊าซเฉื่อยกัมมันตรังสี (Radionuclide Noble Gas System: THX65) ในอนาคตอันใกล้ ส่งผลให้สถานีนี้มีศักยภาพในการตรวจวัดก๊าซเฉื่อยกัมมันตรังสีที่เกิดจากการทดลองอาวุธนิวเคลียร์ และเป็นเพียงสถานีเดียวในภูมิภาคอาเซียนที่มีศักยภาพในการตรวจวัดดังกล่าว

2. สถานีตรวจวัดความสั่นสะเทือนของพิภพ พีเอส 41 (Primary Seismic Monitoring Station,PS41) ณ สถานีวัดความสั่นสะเทือน จ.เชียงใหม่  1 ใน 50 สถานีตรวจวัดความสั่นสะเทือนของพิภพ กระจายอยู่ในพื้นที่ต่างๆ ทั่วโลก สถานีดังกล่าวอยู่ภายใต้การดูแลของกรมอุทกศาสตร์ กองทัพเรือ มีหน้าที่ตรวจจับคลื่นแผ่นดินไหวที่อาจเป็นผลจากการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ใต้ดิน

ปส. ได้จัดตั้งศูนย์ข้อมูลแห่งชาติ (National Data Center, N171) ณ ปส. เป็นศูนย์กลางการรับ-ส่งข้อมูลจากทั้งสถานีเฝ้าตรวจในประเทศไทยและจากทั่วโลก ช่วยให้เฝ้าระวัง ตอบสนองภัยที่อาจเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและแม่นยำ นอกจากนี้ ยังติดตั้งสถานีเฝ้าระวังภัยทางรังสีทั่วประเทศ  22 สถานี แบ่งเป็นสถานีเฝ้าระวังภัยทางรังสีในอากาศ 21 สถานี ในน้ำทะเล 1 สถานี เพื่อติดตามและตรวจวัดกระดับรังสีแกมมาในสิ่งแวดล้อม การเฝ้าระวังภัยทางรังสีที่อาจเกิดขึ้นและส่งผลกระทบต่อประชาชนและสิ่งแวดล้อม ตลอด 24 ชั่วโมง ประชาชนจึงมั่นใจได้ว่า เครือข่ายการเฝ้าระวังภัยทางนิวเคลียร์และรังสีที่ทันสมัย ครอบคลุมพื้นที่ต่างๆ ทั่วโลก รวมทั้งการเชื่อมโยงข้อมูลอย่างต่อเนื่อง ประเทศไทยมีความพร้อมทั้งในด้านการเฝ้าระวังและการตอบสนองเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีที่มีประสิทธิภาพ เพื่อความปลอดภัยของประชาชน และสิ่งแวดล้อม