สกสว.ระดมทีมวิจัยนวัตกรรมสู้3ภัยพิบัติเชียงราย

สกสว.ผนึกกำลังจังหวัดเชียงราย กางแผน ววน. สู้ 3  ภัยพิบัติน้ำท่วม-แผ่นดินไหว-สารพิษแม่น้ำกก รับหน้าที่ ‘โซ่ข้อกลาง'  รวมแพคเกจวาระแห่งชาติเชื่อมนโยบาย ภาคปฏิบัติ แก้ปัญหาลดการสูญเสียชีวิต ทรัพย์สิน

ศ. ดร.สมปอง คล้ายหนองสรวง ผอ.สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) นายประเสริฐ จิตต์พลีชีพ รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย แถลงข่าว เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2568 ที่โรงเรียนองค์การบริหารส่วนจังหวัด ถึงการใช้ระบบวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) รับมือและแก้ไขปัญหาภัยพิบัติในจังหวัดเชียงรายอย่างบูรณาการ ด้วยแพคเกจวาระแห่งชาติ 3 ประเด็น ได้แก่ 1.การแก้ปัญหาน้ำท่วม/น้ำแล้ง 2.การสร้างองค์ความรู้ด้านแผ่นดินไหว 3 ปัญหาสารพิษในแม่น้ำกก เป็นเรื่องเร่งด่วน โดยให้เชียงรายเป็นต้นแบบการจัดการภัยพิบัติด้วยองค์ความรู้และเทคโนโลยี

ศ. ดร.สมปอง กล่าวว่า สกสว.จะเป็น โซ่ข้อกลางขับเคลื่อนระบบวิทยาศาสตรน์วิจัยและนวัตกรรม ( ววน.) เชื่อมโยงการทำงานเพื่อป้องกันและเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติในจังหวัดเชียงราย ใน 3 ปัญหา คือ น้ำท่วม-น้ำแล้ง การป้องกันและสร้างองค์ความรู้ด้านแผ่นดินไหว และสารพิษในแม่น้ำกก ที่ส่งผลกระทบต่อประชาชนและผู้ประกอบการอย่างมาก โดยจะถ่ายทอดองค์ความรู้ ช่วยเป็นพี่เลี้ยงให้คนที่อยู่หน้างาน เตรียมพร้อมการแก้ปัญหา รับมือภัยพิบัติ สร้างทักษะที่จำเป็นให้ทุกภาคส่วนและประชาชนมีความพร้อมและปลอดภัยจากภัยพิบัติ โดยใช้ปัญหาของพื้นที่เป็นตัวตั้ง

ผอ.สกสว. ระบุว่า ในฐานะเลขานุการของกองทุน ววน. จะเชื่อมโยงหน่วยนโยบายและหน่วยปฏิบัติในพื้นที่ นำองค์ความรู้ที่มีสร้างแพลตฟอร์มให้ประชาชนนำไปใช้ ทั้งการจัดการสารพิษแม่น้ำกก โดย สกสว. ได้สนับสนุนข้อมูลจากกรมประมง งานวิจัยสารพิษ และการซื้อขาย สร้างแอปพลิเคชันปลาปลอดภัย ให้ประชาชนสแกนเพื่อรับรู้ระดับสารปนเปื้อน รวมถึงข้อมูลว่าจะบริโภคปลาชนิดใดได้ จะทำงานแบบบูรณาการ กำหนดทิศทางและนโยบายของกองทุน ววน. จัดทำแผนปฏิบัติการกลางแบบบูรณาการ (One Plan One Map) ประสานงานกับทุกภาคส่วน ปฏิบัติการอย่างรวดเร็วและทันท่วงที โดยตั้งงบประมาณเพื่อรับมือภัยพิบัติทั้งการสร้างองค์ความรู้และหน้างานไม่ต่ำกว่าพันล้านบาทต่อปี เพื่อป้องกันการสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินของคนไทย

นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายก อบจ.เชียงราย กล่าววว่า อบจ.จะนำแผนนี้ไปจัดทำ Master Plan ระดับจังหวัด นำส่งต่อภาครัฐเพื่อการจัดสรรงบประมาณ และส่งต่อข้อมูลให้ประชาชนผ่านศูนย์ PDOSS ที่ อบจ. ผ่านแอปพลิเคชัน เพื่อการแจ้งเตือนภัย การดูแล การเยียวยาอย่างทันท่วงที โดยระบุว่า งบประมาณของ อบจ. มีจำกัด ไม่เพียงพอต่อการแก้ปัญหาทั้งหมด จำต้องบูรณาการกับหน่วยงานอื่น

นายประเสริฐ จิตต์พลีชีพ รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า ระบบแจ้งเตือนภัยของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย(ปภ.)  ผ่าน Cell Broadcast ครอบคลุมเกือบทุกภัยแล้ว หากจังหวัดมีระบบแจ้งเตือนภัยเองจะใกล้ชิด เข้าถึงประชาชนมากขึ้น มูลค่าความเสียหายจากน้ำท่วมที่เคยเกิดขึ้นประเมินไว้สูงถึง 3 พันกว่าล้านบาท และอาจเกินแสนล้านหากรวมสิ่งปลูกสร้างและถนนหนทางทั้งหมด

ศ. ดร.อมร พิมานมาศ นายกสมาคมวิศวกรโครงสร้างแห่งประเทศไทย กล่าวว่า หลังเหตุการณ์น้ำท่วมปลายปี 2567 ได้นำวิศวกรอาสาสำรวจพื้นที่พบความเสียหายอาคารบ้านเรือนกว่า 1,700 หลัง ช่วยให้การเบิกจ่ายเงินเยียวยาเป็นไปอย่างทันท่วงที  สิ่งที่เรียนรู้คือรูปแบบความเสียหายจากภัยพิบัติ เพื่อปรับปรุงยกระดับมาตรฐานการก่อสร้างให้ทนทานต่อน้ำ มีระบบเตือนภัยจากข้อมูลที่ดี มีเซนเซอร์ตรวจจับที่ชี้เป้าได้ เชียงรายจะเป็นต้นแบบให้หน่วยงานวิจัยออกทุนที่เหมาะสมกับพื้นที่  

รศ. ดร.สุจริต คูณธนกุลวงศ์ ผอ.แผนงานการใช้ประโยชน์จากงานวิจัยและนวัตกรรมตามเป้าหมายสำคัญตามยุทธศาสตร์ ววน. น้ำมั่นคง ไม่ท่วม ไม่แล้ง กล่าวว่า แม้จะมีแผนแม่บททรัพยากรน้ำที่สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) ดำเนินการ แต่การวิจัยจะเสริมให้แก้ปัญหาได้ครบวงจร โดยเฉพาะการพยากรณ์ล่วงหน้า ปัญหาภัยพิบัติน้ำท่วมอาจเกิดถี่ขึ้น แต่แผ่นดินไหวอาจเกิดในอีก 50 ปี ซึ่งทั้งหมดนี้จะต้องถูกกำหนดทิศทางและวงเงินควบคู่กับโอกาสที่จะเกิดภัยพิบัติภายใต้ขอบเขตที่ ววน. จะนำไปขับเคลื่อน เพื่อป้องกันอุบัติภัยที่อาจเกิดขึ้น.

#สกสว.ขอเป็นโซ่ข้อกลางจัดทัพสู้3ภัยพิบัติเชียงราย

กก